از منظر جامعه‌شناسی سینما؛ فیلم‌های با مضامین و موضوعات اجتماعی؛ دارای بک­گراوندی نظری از فهم واقعیت اجتماعی جامعه است؛ فیلم من «دانیل بلیک هستم» از جنبه‌های کلی و جزیی؛ فیلم با تخیلی جامعه ­شناختی است، سی رایت میلز از جامعه ­شناسانی است که بین «گرفتاریهای شخصی» و مسئله اجتماعی تفکیک قایل می‌شود، اما اذعان دارد که بسیاری از «گرفتاریهای شخصی» می‌تواند نمادی از بازنمایی عرصه­ اجتماعیِ مسائل اجتماعی جامعه باشد،

از این منظر شکی در این نیست که حوزه تأمین‌اجتماعی همواره می­تواند آبستن تولید مسائل اجتماعی باشد، حوزه­ای که به جهت گستردگی جامعه هدف و میزان اثرپذیری زیاد جامعه هدف از سیاست­گذاری‌های کلان سیاست­گذارانِ این بخش عظیم از جامعه؛ می­تواند پیامدهای اجتماعی گریزناپذیری بر شهروندان داشته باشد، دقیقاً بر شهروندان نه بر شماره­های بیمه­ی مشتریان؛ لذا از منظر جامعه‌شناسی؛ که از یک منظر؛ علم بررسی پیامدهای ناخواسته است، می‌توان گفت بسیاری از تصمیماتِ کارگزارانِ سیاست­گذاریِ حوزه­ی تأمین­اجتماعی؛ پیامدهای ناخواسته­یِ پیش­بینی­ناپذیری بر روی شهروندان دارد، چیزی که بصورت ملموس در کنشهای روزمره­یِ کنشگران متاثر این سیاست­ها در انگلستان از زبان فیلم ساز به زیبای هنری تمام­عیار بازنمایی شده بود.؛

نه تنها حوزه تأمین‌اجتماعی در انگلستان که متاثر از ورود احزاب سیاسی جمهوری خواه یا کارگر است؛ در ایران نیز این حوزه به شدت متاثر ازنوع اندیشه دولت سیاسی وقت در نظام است؛ حوزه­ای که با هر گونه چرخش سیاسی دولت سیاسی وقت؛ یکی از سازمان­های بسیار موثری است که ظرفیت تولید و خلق مساله اجتماعی را دارد؛ دقیقاً از این منظر است که سیاست­های پایدار در اینجا مهم است.

اما آنچه بیش از همه برای برداشت من نوعی جامعه ­شناس از این فیلم اهمیت دارد این است که ضرورت جدی برای توجه به سیاست‌های اثرگذار کارگزاران این حوزه دارد که دقیقاً از متن جامعه؛ از لایه‌های زیرین جامعه به سمت بالا برخواسته باشد، براستی چنددرصد از سیاستگذارن این حوزه درکی واقع­بینانه برخواسته از متن طبقات زیرین جامعه به عنوان شهروندانی که بیشترین میزان تاثیرپذیری را دارند، به عنوان مثال در بخش‌های از بازنمایی فیلم درکی از

“شدت گرسنگی زن” “مستاصل بودن مرد”؛ “واکنشهای فحش دارانه­ی طبیعی و بحق بلیک”­ یا “روسپیگری ناخواسته ناشی از شرایط زیستی زن” ؛ “تحقیرشدگی اتهام دزدی برای حداقل مسائل بهداشتی زنانه” و از همه مهمتر”تحقیرشدن شانیت احترام به شهروندان ” و از همه مهمتر ” تحت تاثیر واقع شدن نسل کودکان به عنوان سازندگان آینده جامعه “

را دارند؛ من مطمئنم چند درصدند؛شمای خواننده هم می­دانید، چون این شرایط زیسته را تجربه نکرده­اند؛ چون موقعیت کارگزاری­شان؛ متاثر از سیاست است، من فکر می­کنم بیانیه­­ی اصلی بلیک دقیقا ً در مراسم تدفینش بود که اینکه شهروند است، انسان است، شماره بیمه نیست و نیازمند احترامی انسانی است؛ انسانیتی که بنا به روایت ماکس وبر جامعه شناس؛ در جامعه مدرن دقیقا در قفس­واره­ی آهنین بورکراسی دنیای مدرن استخوانهایش در هم می‌شکند، سیاست­گذاران حوزه تأمین‌اجتماعی ضرورت دارد که بدانند که سیاست­گذاری در این حوزه دقیقاً باید از پایین به بالا باشد نه از بالا به پایین؛

دقیقاً تمام زندگی این شهروندان در دست این سیاست­گذاران از بالا به پایین نگر است،همچنان که بلیک می­گفت؛ شاید اگر دیدی شهروندی­تر و انسانی­تر؛ نه دیدی عددی­تر به این حوزه داشته باشیم؛ این گرفتاریهای شخصی همه گیر بوجود نیاید، گرفتاریهای که ممکن بود من یا شما جزواش باشیم و یا بشویم…

کامل دلپسند